İşdə öz potensialından rasional və səmərəli istifadə etmək bacarığı insanda anadan olandan bəri görünmür. Bu, valideynlərin əmək təhsili sahəsindəki uzun işlərinin nəticəsidir. İş qabiliyyəti, məhsuldarlıq, stresə davamlılıq, məsuliyyət kimi şəxsiyyət xüsusiyyətlərini inkişaf etdirən əmək təhsili.
Təhsilin ən vacib tərəflərindən biri formalaşma və inkişafdır. Əmək uşağın intellektual, fiziki və mənəvi inkişafına kömək edir. Bu tip tərbiyə nəticəsində uşaq ictimai faydalı fəaliyyətin vacibliyini, məqsədinə çatmaq üçün bir fəaliyyət planı yaratmağın zəruriliyini dərk edir, eyni zamanda həyat və məhsuldar iş üçün faydalı keyfiyyətlər formalaşdırır.
Bütün bu bacarıq və biliklərin təməli məktəbəqədər yaşda da qoyulur. Uşaq müstəqilliyini hiss etməyə başlayır və onu nümayiş etdirməyə çalışır. Məktəbəqədər yaşda əmək təhsilinin ən vacib vəzifələrindən biri də çalışqanlığı ilk təzahürlərindən möhkəmləndirməkdir. Hər uşağın hərəkəti "özüm!" Kimi bir cümlə ilə müşayiət olunduqda ilk əlamət üç illik böhran hesab edilə bilər. (təxminən 3 yaşından). Məhz bu dövrdən başlayaraq əmək təhsili başlaya bilər.
6-7 yaşa qədər uşaq əmək fəaliyyətinin aşağıdakı aspektlərini formalaşdırmalı idi:
- Məqsəddən xəbərdar olmaq, vəziyyətə uyğun fəaliyyət planı tərtib etmək və müəyyən bir nəticəyə can atmaq;
- İş görərkən müsbət duyğular;
- Alətlərə, materiallara, əmlaka və s. Hörmət;
- Əldə olunan nəticələrin kifayət qədər tənqidi.
Əmək fəaliyyətinin inkişaf yolları
- Yetkinlərə nəzarət. Təqlid mexanizmi təhsildə əhəmiyyətli bir yer tutur. Valideyn davranışı, bir uşağın özünün də fərqinə varmadan ömrü boyu izlədiyi bir nümunədir. Uşaqlar ictimai faydalı işə ehtiyac, işə mənfi və ya müsbət münasibət, başqasının və öz işinin nəticələrinin dəyərini öyrənirlər.
- Bədii texnika. Kitablar, filmlər və cizgi filmləri çox vaxt uşaqların işləmək və sevimli qəhrəmanları kimi olmaq motivasiyasını stimullaşdırır. Əlbətdə ki, spesifik bacarıq nadir hallarda bu şəkildə formalaşır, lakin motivasiya və başlamaq çox vaxt hər işin ən çətin hissəsidir. Qırıntıların təqib ediləcək layiqli bir nümunəsi olması üçün doğru ədəbiyyat və proqramları seçmək vacibdir.
- İşləyin. Bir bacarıqın inkişafı onun istifadəsi olmadan mümkün deyildir, buna görə əmək hərəkətlərinin də praktikada öyrədilməsi lazımdır. Məktəbəqədər uşaqlarda hər hansı bir hərəkət və vəziyyət bir oyun istifadə edərək simulyasiya edilə bilər. Bundan əlavə, uşağa ən yüngül və ən əhəmiyyətsiz ev işləri verilə bilər. Bu köməyə nə qədər ehtiyac var və ya körpənin nə dərəcədə yaxşı etməsi vacib deyil, ancaq gələcəkdə kömək istəməyiniz ona çox kömək edəcəkdir.
Bir yetkinin xarakteri doğuşdan formalaşmağa başlayır. Kiçik uşağa işin dəyərini mənimsəməyə kömək edin, nailiyyətləri üçün onu tərifləyin ki, gələcəkdə məhsuldar fəaliyyət ona böyük məmnuniyyətlə veriləcəkdir.
